
बुटवल । दुई लेनबाट चार लेनमा स्तरोन्नति हुन लागेको पूर्व–पश्चिम राजमार्ग अन्तर्गतको बुटवल–गोरुसिंगे–चन्द्रौटा सडकखण्ड वन्यजन्तुमैत्री बनाइने भएको छ ।
यो सडक विस्तार योजना अन्तर्गत पहिलो चरणमा बुटवल–गोरुसिंगे ५० किलोमिटर सडकखण्ड चार लेन बनाउन १३ अर्ब ५५ करोड ६५ लाख रुपैयांमा ठेक्का लागिसकेको छ ।
असोज पहिलो हप्ताभित्र ठेक्का पाएको चिनियाँ कम्पनी शान्सी कन्स्ट्रक्सन इन्जिनियरिङ ग्रुप कर्पोरेशन र चितवनको आशिष निर्माण सेवा जेभीले काम शुरु गर्ने तयारी छ ।
एक सय किलोमिटर प्रतिघण्टाको गतिमा सवारीसाधन गुड्न सक्ने गरी बनाउन लागिएको यो सडक नेपालकै पहिलो वन्यजन्तुमैत्री तथा वातावरणमैत्री हुने बुटवल–गोरुसिंगे–चन्द्रौटा सडक योजना कार्यालय प्रमुख इन्जिनियर कुशलता न्यौपानेले बताईन ।
वन्यजन्तुमैत्री पूर्वाधार निर्माण निर्देशिका, २०७८ अनुसार वन्यजन्तुको आवतजावतलाई सुरक्षित तुल्याई वन्यजन्तु दुर्घटना कम गर्न तथा मानव र वन्यजन्तु बीचको द्वन्द्व न्यूनीकरण गर्न वन्यजन्तु ओहोरदोहोर गर्नकै लागि एउटा ठूलो पुल सहित १९ वटा साना, मझौला क्रसिङ बनाउन लागिएको इन्जिनियर न्यौपानेले बताईन ।
सडक विस्तारका लागि एसियाली विकास बैंक (एडीबी)को सहयोगमा यसअघि नै डिजाइन स्वीकृत भइसकेको छ ।
जस अनुसार सालझण्डी–पिपरा जंगल क्षेत्रमा ठूला वन्यजन्तु आवतजावतका लागि कोठी नदीमा ४२ मिटर लामो पुल बनाइने छ । यही जंगल क्षेत्रमा दुईवटा मिडियम वाइल्डलाइफ क्रसिङ र दुई वटा आरसीसी बक्स ब्रिज (साना पुल) बन्ने छन ।
यस्तै कोइली–बनगाई गोरुसिंगे जंगल क्षेत्रमा वन्यजन्तु आवतजावतका लागि १० वटा क्रसिङ बन्दैछन । जसमा आरसीसी बक्स ब्रिज ३ वटा र आरसीसी बक्स कल्भर्ट ७ वटा बनाइने छ । यस्तै बडहरा–बेलगुडवा नदी क्षेत्रमा ५ वटा वन्यजन्तुमैत्री क्रसिङ बन्नेछन ।
जसमा साना वन्यजन्तु क्रसिङ एउटा, आरसीसी बक्स ब्रिज २ वटा र आरसीसी बक्स कल्भर्ट २ वटा बनाइने छ । वन्यजन्तुमैत्री यी संरचनासहित यो सडक खण्डमा ३० वटा पुल, १४९ वटा कलभर्ट र ६ वटा अण्डर पास बनाइने इन्जिनियर न्यौपानेले जानकारी दिईन ।
मुख्य राजमार्ग स्तरोन्नति गर्दा वन्यजन्तुको आवतजावतलाई सहज हुने गरी जैविक विविधता र वातावरण संरक्षणलाई समेत मध्यनजर गरी संरचनाहरुको डिजाइन बनाएर कार्यान्वयन गर्न लागिएको यो नेपालकै ठूलो योजना रहेको उनांको भनाई छ ।