बुटवल । रूपन्देहीको बुटवल उपमहानरपालिका –१२ मा रहेको कोरिया नेपाल बहुप्राविधिक शिक्षालयका विद्यार्थीहरूले ‘गार्वेज मेसिन’ बनाएका छन् । ‘गार्वेज मेसिन’ले प्लाष्ट्रिकका बोत्तल, ड्रम, टिनका बट्टालाई कम्प्रेस गरेर त्यसको भोलुम घटाउने गर्दछ ।
शिक्षालयका विद्यार्थीहरुले बनाउने यो हेवी मेसिन यस क्षेत्रमै पहिलो हो । यस अघि प्रोजेक्ट वर्कको क्रममा विद्यार्थीहरुले टपरी बनाउने मेसिन बनाएका थिए । अहिले विद्यार्थीहरु विनोद पौडेल, सम्राट बस्याल, शसिल चौधरी, सुवास पुरी, अमुल भट्टराई, मनिष थारु र अनुप घिमिरेको टिमले गार्वेज मेसिन बनाएका हुन ।
शिक्षालयका शिक्षालय प्रमुख नविन किशोर गैरेले आफ्ना विद्यार्थीहरुले अध्यायनकै क्रममा गर्ने प्रोजेक्ट अनुसार गार्वेज मेसिन बनाएको र यसमा स्कुलकै सामानहरु प्रयोग भएको बताए । ‘यो मेसिन बनाउन सवै विभागका विद्यार्थीहरु सामेल भएका छन् । उनीहरुको लगनशिलता, क्षमताले नै यो २० दिनमा तयार भएको हो’ उनले भने ।
गार्वेज मेसिनले १५० टनको बलमा बस्तुलाई च्याप्छ र त्यसको भोलुम (मात्रा)लाई सानो बनाउँछ । खासगरी यो मेसिन बढि मात्रामा फोहोर प्रशोधन केन्द्रमा प्रयोग हुन्छ । शिक्षालय प्रमुख गैरेले विद्यार्थीहरुले बनाएको यो मेसिन सन्धिखर्क नगरपालिकामा जाने बताए ।
अहिले स्थानिय तहहरुले फोहोर प्रशोधनमा प्रयोग गर्ने यो मेसिन भारतबाट आउने गर्दथ्र्यो । भारतिय बजारमा यो मेसिनको मुल्य २० देखि २५ लाख रुपैयाँ सम्म पर्छ । विद्यार्थीहरुले बनाएको यो मेसिनमा भने साढे ११ लाख मात्र लगानी भएको शिक्षालय प्रमुख गैरेले बताए । ‘यदि कुनै पनि पालिकालाई यो मेसिनको आवश्यकता छ भने हामीले बनाएर दिन सक्छौ । भारतबाट खरिद गर्नुपर्ने भन्दा करिव आधा सस्तो पनि पर्न जान्छ । नेपाली विद्यार्थीहरुको आत्मबल पनि बढ्छ’ उनले भने ।
मेसिन निर्माणकर्ता मध्येका एक अनुप घिमिरेले यस अघि टपरी बनाउने मेसिन बनाएपछि आफुहरु हौसिएको र यो मेसिनको डिमान्ड आएपछि साथीहरु मिलेर टिम बनाएर तयार गरेको बताए । अर्का विद्यार्थी विजय पौडेलले यो मेसिन निर्माणमा शिक्षकहरुको निर्देशनका साथै विद्यार्थीहरुको मेहनत, दुःख र श्रम प्रयोग भएको बताए ।
आफुहरुले गरेको प्राजेक्ट सफल रुपमा परीक्षण गर्न पाउँदा गौरव महशुस भएको भन्दै उनले अब यो मेसिन बनाउँदा अहिले जस्तो धेरै समय नलाग्ने बताए ।
शिक्षालयका रोजगार शाखा प्रमुख निरज तिवारीले आफ्नो कार्यालयमा यस्ता मेसिन बनाउन स्पेसिकेशन बनाउन निवेदनहरु आउने र त्यहि क्रममा सन्धिखर्कबाट समेत यो मेसिनका लागि निवेदन आएपछि विद्यार्थीहरुलाई बनाउन लगाइएको बताए । उनले फाईनल परीक्षाका प्राजेक्टका रुपमा यो प्रोडक्ट तयार गरेको बताए ।
शिक्षालयका मेकानिलक डिपार्ट प्रमुख जनक भण्डारीले पहिला टपरी बनाउने मेसिन विद्यार्थीहरुले बनाएको र त्यो सफल भएपछि अहिले गार्वेज मेसिन बनाएको बताए । उनका अनुसार यस अघि विद्यार्थीहरुले बनाएको टपरी बनाउने मेसिन पाल्पाको माथगढी गाउँपालिकाको मात्र ३ वटा खरिद गरी लगिसकेको छ । यस्तै देवदह नगरपालिकाले पनि ३ वटा लगेको छ । विभिन्न साईजका डाई प्रयोग गरेर निर्माण गरिने यो टपरी बनाउने मेसिन अर्डर आउँदा साथ विद्यार्थीहरूले निर्माण गरी विक्रि गर्दै आएको उनले बताए ।
‘हामीले अब गार्वेज मेसिनको अर्डर आएमा पनि बनाएर दिन्छौ । यो सफल परीक्षण भएको छ । केही समयमै यो सन्धिखर्कमा इस्टोलेशन हुन्छ’ उनले भने ।
त्यस्तै नेपालमा प्रयोग भैरहेको ट्राफिक सडक बत्तीमा ईलेक्ट्रोनिक्स कम्पोनेन्टको प्रयोग बढि भैरहेको अवस्थामा सोही शिक्षालयका विद्यार्थीहरूले ईलेक्ट्रीकल कम्पोनेन्टको प्रयोग गरेर नेपालमा पहिलो सडक वत्ती निर्माण गर्दै गरेका छन । विद्यार्थीहरु श्रीजन खत्री र शुसिल आचार्यको सक्रियतामा यो प्रोजेक्ट तयार हुँदैछ ।
शिक्षालय वि.स. २०६९ सालदेखि ३ वर्षीय डिप्लोमा तह बहुप्राविधिक तालिम सञ्चालन गर्दै आएको छ । प्राविधिक शिक्षामा उत्कृष्ट बनेको शिक्षालयमा ९०० विद्यार्थी अध्ययनरत छन । शिक्षालय केही समय अघि मात्र शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले राष्ट्रिय शिक्षा दिवस २०८० का अवसरमा प्राविधिक विद्यालय तर्फ नेपालमै प्रथम भएर पुरस्कृत समेत गरिसकेको छ ।
प्राविधिक शिक्षालयको गुणस्तर तथा क्रियाकलाप राम्रो भएका र प्राविधिक शिक्षा तथा व्यावसायिक तालीम परिषद्बाट सञ्चालन गरिएको परीक्षासमेतका आधारमा सर्वोत्कृष्ट नतिजा ल्याउने प्राविधिक शिक्षालयलाई परिषद्ले गरेको मूल्याङ्कन तथा सिफारिसको आधारमा राष्ट्रिय स्तरमा ध्वजा सहित १ लाख रूपैयाँ नगद सहित पुरस्कृत भएको थियो ।
शिक्षालयमा इलेक्टीकल एण्ड इलेक्टोनिक्स, मेकानिकल, अटो मोबाईल, रफ्रिजेरेसन एण्ड एयरकन्डीसन र आईटी अध्यायन हुने गर्दछ ।
