रामबाबु गुरुङ निर्देशित ‘फूलबारी’मा एउटा दृश्य छ । बलिहाङ (दयाहाङ राई) टिभीमा अमिताभ बच्चन अभिनित पारिवारिक फिल्म ‘बागवान’ हेर्दै बलिन्द्र आँशु झारिरहेका हुन्छन् । त्यतिकैमा उनलाई देखेर श्रीमतीले भन्छिन्, ‘होइन यो फिल्म पनि कत्ति हेर्न सकेको हौ !’
यही शुक्रबारदेखि प्रदर्शनमा आएको ‘फूलबारी’ हेरिसकेपछि उपेन्द्र सुब्बा र निर्देशक गुरुङलाई प्रश्न गर्न मन लाग्छ, ‘तपाईंहरुजस्ता सर्जकले बागवानकै थिमलाई नपछ्याउँदा पनि नेपाली पारिवारका कथा देखाउन सक्नुहुन्थ्यो होला नि ?
कमल किशोर मल्पानीको कथा र कन्सेप्टलाई सर्जक सुब्बाले पटकथामा उतारे, गुरुङले निर्देशन गरे । रिटायर्ड जिन्दगी बाँचिरहेका राज (अमिताभ बच्चन) र पूजा(हेमा मालिनी) ले चार छोराहरु सँगसँगै बस्न चाहने आफ्नो इच्छा प्रकट गर्छन् । छोराहरुले आमा र बुवालाई पालैपालो आफ्नो घरमा साथै राख्न त थाल्छन्, तर दुई बेग्लाबेग्लै घरमा छुट्टिएर बस्न बाध्य हुन्छन् । एकअर्कासँग छुट्टिनुको पीडा, परिवारको अपहेलना, रुखो वचन, बेवास्ता सहँदै गरेको समयमा आलोक (सलमान खान) को प्रवेश हुन्छ । आफू अनाथ रहँदा सहयोग गरेका दम्पतीलाई आलोकले अभिभावक सम्झेर प्रेम र वास्ता गर्न थालेको यो ‘बागवान’को कथासार हो ।
‘फूलबारी’ कथा पनि त्यस्तै रिटायर्ड जिन्दगी बाँचिरहेका जयनारयण शर्मा (विपिन कार्की) र उनकी पत्नी लक्ष्मी शर्मा (अरुणा कार्की)ले आफूले सन्तानको साथ पाउनुपर्ने समयमा सहनुपरेको पीडा, संघर्षको कथा हो । इलामको स्थानीय विद्यालयबाट भर्खरै अवकाश पाएका जयनारायण सरका तीन छोरा छन् । सबै आफ्नो काम, व्यवसाय र करिअरतिर व्यस्त । जेठो छोरा व्यवसायी, साइँलो छोरा अष्ट्रेलियातिर, कान्छो संगीतमा आफ्नो भविष्य खोज्दै । अन्य आम नेपाली परिवारको कथा झैं, यो परिवार दसैंमा मात्र एकसाथ हुन्छ । एक दिन एउटा समस्याले वृद्ध दम्पतीलाई सहरमा बस्ने छोराहरुको घर पुर्याउँछ । परिवारको साथ आवश्यक भएको बेला उनी दुई एक्लिन्छन् र त्यही समय सुलोचना (शिल्पा मास्के) उनीहरुको जीवनमा फर्किन्छिन् । आलोक, राज र पूजाको जिन्दगीमा खुसी दिन फर्किए झैं ।
कथासार मिल्दोजुल्दो देखिए पनि पटकथामा नेपाली समाज, परिवेश र संस्कृति समेटिएकाले ‘फूलबारी’को कथासँग धेरैले आफूलाई अन्तरसम्बन्धित गर्न पाउँछन् । सन्तानप्रति अभिभावकले गर्ने चाहना, आशा अनि जिम्मेवारीबीच छोराछोरीले गर्ने बेवास्ता, अपहेलना र अनादरको कथाले पक्कै दर्शकको मन हुँडल्छ । प्रौढ उमेरमा अभिभावकले आफ्ना सन्तानबाट चाहने प्रेम, वास्ताका कुरालाई दृश्यमा संवेदनशील ढंगबाट प्रस्तुत गरिएको छ । फिल्ममा पस्किएको अभिभावक र छोराछोरीबीचको भावनाले दर्शकलाई बाँधेर राख्छ । फिल्मको कथा सरल छ, पर्दामा सरल ढंगले बग्दै जान्छ । मौलिक संवादका पंचलाइन, जोस हेरमका सुन्दर खिचाइ, पात्रको भाव बुझाइदिने उत्तम न्यौपानेको साउन्ड डिजाइनले ‘फूलबारी’मा आम नेपालीले अपनत्व अनुभव गर्न पाउँछन् । कालीप्रसाद बास्कोटाको संगीतले मिठास भरिदिन्छ । बलिहाङ र जयनारायणबीचको छिमेकी सम्बन्ध निकै मर्मस्पर्शी शैलीमा प्रस्तुत छ । कति दृश्यमा दर्शकलाई जबर्जस्त रुवाउन उस्तै किसिमको पार्श्व ध्वनी प्रयोग गरिएको छ ।
यद्यपि कलाकारको अभिनयले त्यसको सन्तुलन भने जोगाइदिएको छ । जयनारायणको भूमिकामा गरिएको अभिनय, शारीरिक हाउभाउ, पूर्वेली लवजमा गरिएको मिहेनतले विपिनको अभिनयको गहिराइ प्रस्तुत गर्छ । अवकाशप्राप्त प्रौढ उमेरको भूमिकामा विपिन फिट देखिएका छन् । विपिनबाहेक उक्त चरित्रमा अन्य कोही अटाउँथेनन् भन्ने फेरि जयनारायणको भूमिकाबाट सावित गरिदिएका छन् । बलिहाङको भूमिकामा दयाहाङ पनि अब्बल देखिएका छन् । त्यस्तै, लक्ष्मीको शालीन स्वभावमा अरुणा, बुहारीको भूमिकामा प्रियंका कार्कीले गरेको अभिनय तारिफलायक छ । जेठो छोराको भूमिकामा देखिएका सोमनाथ खनाल अनि गायनमा संघर्ष गरिरहेका नव गायकमा अनुपम शर्मा उतिकै योग्य चरित्र चित्रण लाग्छन् । पर्दामा छोटो भूमिका पाएका अनुपमले आफ्नो अभिनय क्षमतालाई आफ्नो चरित्रमार्फत पस्किदिएका छन् ।
फिल्ममा थुप्रै चरित्र छन् । त्यसैले पनि चरित्र स्थापनामा लामो समय लगाइएको छ । फिल्मको केन्द्रीय द्वन्द्वलाई खासै मज्जाले प्रस्तुत गर्न नसक्दा पात्रहरुको सम्बन्धमा आउने आरोह-अवरोहलाई त्यही भावमा दर्शकले अनुभव गर्न सक्दैनन् । त्यसैले फिल्मको गतिलाई धिमा बनाइदिएको छ । ३० वर्षअघि बलिउड फिल्ममा देखाइने परिवार, छोराछोरी र संस्कारका कुरा फिल्ममा उठाइएको छ । कति दृश्य त सजिलै अनुमान गर्न सकिने किसिमका छन् । महिला चरित्र चित्रणमा कमजोरी भेटिन्छ । घर झगडाको प्रमुख कारकका रुपमा सासु-बुहारी सम्बन्धलाई देखाउनु परम्परागत (स्टेरियोटाइपिङ) शैलीबाट भने यो फिल्म पनि मुक्त बन्न सकेको छैन । ‘महिलाको दुष्मन महिला’ नै भन्ने भाष्यलाई फिल्मले स्थापना गराइदिन खोजेको छ । सुलोचनाको भूमिका भने त्यसअर्थमा बलियो लाग्छ ।
कुनै फिल्मबाट प्रभावित/प्रेरित हुन पाइन्छ । तर, निर्देशक सुब्बा र रामबाबुजस्ता संभावना बोकेका सर्जक अरुकै कथाबाट प्रेरित हुनु, उस्तै लाग्ने पटकथा कोर्नु सिर्जनात्मक क्षेत्रमा त्यत्ति राम्रो मानिँदैन । दुईले चाहेका भए, नेपाली समाजका थुप्रै पारिवारिक कथामा ‘फूलबारी’ बनाउन सक्थे । नेपाली समाजको आफ्नो कथाहरु भन्न सक्ने सर्जकबाट थिम मात्रै होइन शीर्षक(बागवान र फूलबारीको अर्थ) नै मिल्दोजुल्दो जुटाइएको फिल्म निर्माण गर्नुलाई भने संयोगका रुपमा मात्र हेर्न सकिन्न । बच्चाका नाममा सासु-बुहारीबीच भएको दृश्यमा बोलिएको केही दृश्य त फूलबारी र बागवानमा उस्ता-उस्तै लाग्छन् । आलोकले आफ्नो परिवारलाई खोज्न जाँदा ताला लगाइएको दृश्य सुलोचना पात्रसँग पनि मिल्न जान्छ । तर, त्यही हो फूलबारीको मेलोड्रामा नेपाली परिवेशसँग नजिक बनाइएको छ । रामबाबु शैलीका पेचिलो संवादले भने कथामा प्राण भरिदिएको छ । लामो समय शिक्षण पेसामा बिताएका जयनारायण र बलिहाङबीच परिक्षाको विषयमा भएको संवाद त्यसको ज्वलन्त उदाहरण हो । कान्तिपुरबाट साभार
