प्राधिकरणले बुटवल भैरहवाको पञ्चकन्या करिडोरमा रहेका ११ उद्योगसहित १८ उद्योगको लाईन काटेपछि उद्योगीहरुले अहिले रकम नबुझाउने अडान राखेका छन् ।

१८ वटा उद्योग मध्ये कतिपय उद्योगले किस्ताबन्दीमा रकम बुझाएको भएपनि ११ उद्योगले भने माग र खपतको प्रमाण नदिएसम्म नबुझाउने अडान लिएका हुन । प्राधिकरणले लाइन काटिदिएपछि अहिले उद्योग बन्द छन् । यसबाट सयौं मजदुरको रोजगारी गुमेको छ नै दैनिक करोडौं राजश्व समेत प्रभावित भएको छ ।

प्राधिकरणका लुम्बिनी प्रदेश कार्यालय प्रमुख हरिप्रसाद पाण्डेले मुलुकभरी लाइन काटिएका ३४ वटा उद्योगमध्ये २३ वटा लुम्बिनी प्रदेशका रहेको बताए । उनका अनुसार विद्युत लाइन काटिनेमा रुपन्देही जिल्लाका १८ वटा छन ।

प्राधिकरणलाई भुक्तानी गर्न बाँकी रहेको बक्यौता भुक्तानीका लागि सबै वितरण केन्द्रबाट पत्राचार भइरहेको र तोकिएको अन्तिम दिन बिहीवारसम्म पनि भुक्तानी नगरिएका ती उद्योगको विद्युत लाइन काटिएको उनले बताए ।

दैनिक ५ करोड मूल्य बराबरको फलामे डण्डी उत्पादन गर्दै आएको रुपन्देहीको तिलोत्तमामा रहेको पंचकन्या स्टील प्रालि बिहीबार रातिदेखि बन्द छ ।

पंचकन्या समूहद्वारा संचालित योसँगै अर्को उद्योग पंचकन्या प्लाष्टिक इण्डष्ट्रिजको पनि उत्पादन ठप्प छ । यो उद्योगले दैनिक ७५ लाख मूल्यका प्लाष्टिकजन्य वस्तुको उत्पादन गथ्र्यो ।

बन्द हुँदा यी दुई उद्योगबाट मात्रै भ्याट, भन्सार महशुल, अन्तशुल्क, विद्युत महशुल गरी दैनिक करिब दुई करोड सरकारी राजस्व गुमिरहेको छ । त्यो भन्दा महत्वपूर्ण कुरा यी उद्योगमा कार्यरत करिब ७ सय कर्मचारीको रोजगारी गुमेको छ ।

ट्रंकलाइन महशुल नतिरेको भन्दै नेपाल विद्युत प्राधिकरणले गत बिहीबार राति लाइन काटिदिएपछि उद्योगको उत्पादन रोकिएसँगै कर्मचारीको समेत रोजगारी गुमेको हो ।

महशुल तिर्न दवाव दिँदै आएको प्राधिकरणले भैरहवा–बुटवल औद्योगिक कोरिडोरमा रहेका उद्योगहरुलाई माग, खपत र टं«कलाइन जडानका लागि प्राधिकरणले दिएको स्वीकृत उपलब्ध गराउन सकेको छ ।

विना प्रमाण पटक–पटक लाइन काटिँदा आफूहरु अन्यायमा परेको उद्योगीको गुनासो छ । उनीहरुले लाल आयोगको प्रतिवेदन कार्यान्वयन गर्न र अन्य ठाउँका उद्योगसहर यो कोरिडोरका उद्योगलाई नहेर्न आग्रह गरेका छन् । एसआर फूड्स प्रालिका सञ्चालक सुरज उप्रेतीले महशुल तिर्नुपर्ने विल प्राधिकरणले दिनुपर्ने बताए ।

पञ्चकन्या प्लाष्टिक इण्डष्ट्रिज तथा पञ्चकन्या स्टिल इण्डष्ट्रिजका महाप्रबन्धक देवेन्द्र साहुले ११ उद्योगले डेडिकेटेड तथा ट्रंक लाइन प्रयोग नगरिएको हुदाँ विद्युत महशुल नबुझाउने बताए ।

उनले विद्युत प्राधिकरण भैरहवा वितरण केन्द्रले आन्तरिक भार मिलान गर्ने क्रममा बुटवल–भैरहवा करिडोरका उद्योगलाई माग नगरिकनै ट्रंक बलाइनमा समावेश गरेको भन्दै महशुल तिर्न नसकिने बताए ।

प्राधिकरणले मुलुकभरका ३४ वटा उद्योगका लाइन काटेकोमा रुपन्देहीका मात्रै १८ वटा उद्योग छन् । केही उद्योगले महशुलको किस्ता तिर्न सुरु गरे भैरहवा–बुटवल कोरिडोरका ११ उद्योगले नतिर्ने अडान लिएका छन् ।

प्राधिकरण आफैले २०७३ पछि कुनै पनि उद्योग वा संघसंस्थामा डेडिकेटेड र ट्रंकलाइन नदिने, यदि दिनै परे प्राधिकरणको संचालक समितिबाट निर्णय गराउनु पर्ने नियम बनाएका थियो । तर, २०७८ मा आएर ४ वर्ष पछि २०७४ चैतदेखि २०७६ सम्ममा भैरहवा–बुटवल कोरिडोरका उद्योग ट्रंकलाइनमा परेको भन्दै माग र खपतको प्रमाणविनै महशुल तिर्न दवाव दिन सुरु गरेको थियो ।

जवकी प्राधिकरण भैरहवा वितरण केन्द्रले आफ्नो आन्तरिक लोड व्यवस्थापन तथा फेज सिक्वेन्स सन्तुलित गर्न भन्दै केही दिनका लागि सटडाउन लिई भरौलियाबाट विद्युत आपूर्ति गरेको थियो । त्यसअघि रुपन्देहीको अमुवा फिडरबाट यस क्षेत्रमा ३३ केभीए प्रशारण लाइनबाट विद्युत आपूर्ति हुँदै आएको थियो ।

यसलाई ट्रंकलाइन भनेर उद्योगीलाई अहिले हैरानी पारिरहेको छ । पछिल्लोपटक प्राधिकरणले लाइन काट्दा ५ दिनयता उद्योगको उत्पादन समेत ठप्प छ । नेपाल विद्युत् प्राधिकरण, भैरहवा वितरण केन्द्र प्रमुख संजयकुमार मिश्राले उद्योगले महशुल नतिर्दासम्म लाइन नजोड्ने बताए ।
प्राधिकरणले उद्योगीलाई ट्रंकलाइन प्रयोग गरेको भनिएको अवधिमा दैनिक ८ घण्टासम्म लोडसेडिङको मार खेप्दै आएका थिए । तत्कालीन समयमा चरम लोडसेडिङ भोगिरहेका बेला आफ्नो फिडर मिलाउँदा नियमित विद्युतलाई ट्रंकलाइन प्रयोग गरेको भनेर प्राधिकरणले मर्कामा पारेको प्रष्ट देखिन्छ ।

किनभने प्राधिकरणले आफ्नो लेजरमा यो उद्योगको यति रकम तिर्न बाँकी छ भनेर लेखेको बाहेक भैरहवा–बुटवल औद्योगिक कोरिडोरका उद्योगहरुले विद्युत् प्रयोग गरेको कुनै प्रमाण दिन सकेको छैन । यसले गर्दा पनि अन्य उद्योग सरह यहाँका उद्योगलाई राखेर हेरिनु अन्यायपूर्ण जस्तो देखिन्छ ।

विद्युत लाइन काटिएका उद्योगहरुमा परासी वितरण केन्द्र अन्तर्गतका सर्वोत्तम सिमेन्ट, बुटवल सिमेन्ट र लक्ष्मी स्टिल छन । बुटवल वितरण केन्द्र अन्तर्गतका २ वटा जि.बि. टेक्सटाइल उद्योग छन । अमुवा वितरण केन्द्र अन्तर्गतका अर्घार्खाची सिमेन्ट लि. र विशाल सिमेन्ट छन ।

त्यस्तै भैरहवा वितरण केन्द्र अन्तर्गतका एभरेष्ट रोलिङ मिल, बिनायक स्पात प्रालि, जगदम्बा सिन्थेटिक्स, एसआर फुड्स, घराना फुड्स र सिद्धार्थ पेट प्लाष्ट उद्योग छन ।

नयाँमिल वितरण केन्द्र अन्तर्गतका गोयनका फुड्स रुपन्देही, भलवारी स्वचालित चामल कारखाना, श्याम प्लाष्टिक उद्योग, पञ्चकन्या प्लाष्टिक इण्डष्ट्रिज, पञ्चकन्या स्टिल इण्डष्ट्रिज र शुभ लक्ष्मी पोलिमर्श उद्योग छन । दाङमा सोना सिमेन्ट र घोराही सिमेन्टको लाइन काटिएको छ ।